woensdag 30 juni 2010

Rabenhaupt in Veldhausen 1674









Op diverse plaatsen op het internet is het volgende, in verschillende vormen te vinden:

Tijdens de Hollandse Oorlog had Carl von Rabenhaupt, baron van Sucha, zijn hoofdkwartier in Veldhausen. De tent en de baronskroon in het wapen zijn hierop gebaseerd. In 1674 werd Von Rabenhaupt bij Veldhausen door Bernhard von Galen verslagen..

Na enig speurwerk, blijkt dit citaat afkomstig te zijn uit dit boek van Wessel Friedrich Visch, die zich baseert op dit boek, wat later in het duits is vertaald.

Uit de duitse vertaling komt boven geplaats plaatje: Rabenhaupt trok Munster binnen, het ging goed tot Nordhorn, de vijand verenigde zich en Rabenhaupt trok terug naar Coevorden. Eybergen werd bij Veldhausen ingesloten en op 21 maart 1674 (dit komt dan van van Alpen) werd Eybergen daar gevangen genomen.

Opvallend is, dat dit eigenlijk de enige bron is, die dit vermeld. Rabenhaupt zelf vermeldt er helemaal niets over in zijn brief van 28 maart 1674 die ik hier onder plaats. Opvallend is ook dat de beweerdelijke veldslag een dag voor het sluiten van de vrede met Munster werd gesloten, wat ik ook al een aanwijzing vind dat het verhaal van van Alpen met enige korrels zout genomen moet worden.



~~

When you do a google search with Rabenhaupt and Veldhausen, you will find that in 1674 Rabenhaupt was beaten by the Munster troops at a small place called Veldhausen. I have found the source of this quote, and I could trace it back to this book, a history of the County of Bentheim. Visch, the author, referes again to a biography by van Alpen of van Galen, and the high-german translation is on top of this post. High german version

Visch also added the date of the 21st of march 1674, which is rather remarkable, as this date was just before the final conclusion of peace between the republic and Munster and also remarkable is the fact that Rabenhaupt himself doesn't mention the loss of a battle at all in his report to the States of Groningen. Basically he is stating the opposite of van Alpen, claiming a great victory!











The Intention's of Churchill's Marlborough





Uit/From: JSTOR, The Intention of Churchill's Marlborough, Morton J. Frisc, Polity 12, vol 4.

Overigens, een uitstekend artikel over Churchill's biografie van zijn verre voorvader. Het laat duidelijk de beperkingen zien van de militair binnen het politieke veld en hoe Churchill hier tegen over staat.



An excerpt from the excellent article on Churchill's biography on Marlborough, clearly showing the limitations of a soldier within the political framework and Churchill's view on this.

Paardengraf 1632 of 1673? Horses' graveyard found





Video van TV Limburg over het nu opgegraven paardengraf, ofwel nog uit de tachtigjarige oorlog, of afkomstig van het beleg van Maastricht in 1673.



A video from the Limburg local TV on an excavation of a large horses grave near Maastricht. Could be from the 80-years war or from the siege in 1673.

maandag 28 juni 2010

Militaire rechtspraak ~ Military Justice




Een niet zo'n vrolijk prentje van David Teniers, een en ander ter illustratie van dit proefschrift over militaire rechtspraak in de 18e eeuw in het Staatse Leger. De meeste universiteiten hebben nu de dissertaties on-line, of een uittreksel daarvan, maar het is een beetje zoeken, namelijk per universiteit.



The above rather dark print is from David Teniers, illustrating military justice in the 17th century. The link in the dutch text will point you to a dissertation in military justice in the 18th century, from the site of the University of Amsterdam. Most common crime: desertion.

Most universities have their dissertatations, or sometimes Master Papers online, but the national system sucks, so you better look per individual university.

zaterdag 26 juni 2010

Sententie van Grisperre ~ Sentence









Sententie van den Hoogen Chrijghs-rade der Vereenighde Nederlanden, jegens den heere Louys Francoys baron de Grisperre. Van de website Tempo, Knuttel 108751.

Mortepayen wil zeggen het opvoeren van niet bestaande soldaten in je compagnie. In dit geval kostte het de beste man zijn hoofd. De krijgsraad bestond uit de Heren Sedlenitsky, Goltstijn, Beaumont, Lehndorf, Ringenbergh en Buijs met de rang colonel, de kapiteins Vijgh en Steelandt en sergeant majoor Weevoort. Het gaat om dit regiment.



In an earlier post I mentioned that Colonel Jorman's regiment was dissolved for financial malpractice. Colonel Grisperre was not so lucky: he was accused of mortepayen, claiming to have full companies and it was found out he hadn't. He was beheaded on the 13th of November 1673.

vrijdag 25 juni 2010

Yorman in Linschoten





Het is de oplettende lezer natuurlijk opgevallen dat het hier gaat om Overste Jorman en de plaats is natuurlijk Winschoten.

(bron: Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit Amsterdam XW.45190)



A battle report to start the weekend with. It deals with an attack by Col. Yorman on the Bishop of Munster, who followed the enemy to a small city called Winschoten and beat them there, causing a convenient 1000 casualties and capturing ten colours and eight cavalry standards. Indeed, most captured colours were send back to Groningen, but where they were next is unfortunatly a mystery.

Verwerd Europa





Petrus - of Pieter - Valkenier was een diplomaat die twee beroemde historische weken schreef, te weten Verwerd Europa en het Vervolg van het Verwerd Europa, en deze boeken zijn nu (eindelijk) bij archive.org in te zien.

De scans zijn zeer goed gelukt en je kunt in de tekst zoeken als je de 'lees online' optie gebruikt. Mijn Mac presteerde het zelfs de pdf om te zetten in een zoekbaar bestand, maar dat moet de lezer zelf maar even uitvogelen. De boeken zijn heel gedetailleerd en mij stond bij dat ik iets over het opheffen van het Regiment Jorman had geschreven.

Even zoeken in van Nimwegen's Crijgshvolck en daar vond ik inderdaad een verwijzing naar Valkenier, en die vind de lezer hier onder.

Overigens, het ter 'repartitie' of betaling van Holland staande Regiment Jorman, was een van de regimenten die de stad Groningen verdedigde.

Een van de grote problemen met het Staatse Leger was de onderbezetting binnen de regimenten. In de 17e eeuw was defensie handel. Een Staat zocht colonels aan om troepen te werven, die dit delegeerden aan kapiteins, die dan compagnien oprichtten. Er moesten dan voorschotten betaald worden, met alle risico's van dien, en dan werd er een vast bedrag per compagnie betaald.

De totale begroting werd nationaal opgemaakt, middels de Staten van Oorlog van de Raad van State, die dan ook bepaalde welke provincie welk regiment betaalde. Een groot probleem was het innen van de provinciale bijdragen en de betaling aan de troepen, wat naast de slechte staat van onderhoud van de forten nu niet echt bevorderlijk was voor het moreel.

Een vorm van misbruik was het opgeven van lege of onvolledige compagnieën en daarvoor het volle bedrag innen. Een bekende truc hierbij was het tijdelijk aanmonsteren van mannen bij controles.

Onderstaande pagina geeft aan dat bij monstering een infanterie-compagnie van 89 man, minimaal 70 man moest bevatten, exclusief de officieren en onderofficieren, meestal zo'n man of tien. De kapitein of colonel werd dus dan enigszins gematst. Een ruiterij compagnie moest dan 57 effectieve ruiters hebben.

Toen Willem III de macht overnam, werd er een stuk strenger gelet op het al dan niet voltallig zijn van de compagnieën. Werd je als kapitein of colonel gesnapt, dan kon je regiment ontbonden worden en kreeg je dus ook - vaak met terugwerkende kracht - ook geen geld. Dit gebeurde dus met de heren Jorman en Degenfeld.





Two very interesting books on archive.org, by diplomat Valckenier, dealing with the French-Dutch Wars can be found here. A real good source on the war, with battle descriptions and official documents. The first pic is the titel page, and the second page deals with company strenght in the States' Army. One of the many problems in 1672 was the fact that captains and colonels got money for understrength companies. An infantry company had to be 89 men, but there had to be at least 70 fighting men. Valckenier refers to an order made by the States of Holland of 1673.

If a colonel got caught with fraudulous acts, the least form of punishment was disbanding the regiment, and a refund of the money, which happened in 1673 with two regiments, being Jorman and Degenfeld
.

donderdag 24 juni 2010

Sententie van de Kryghsraedt ~ Sentence by a Court Martial





Ter leering. (Het gaat hier om een soldaat dienende in het regiment Polentz)

~

The above text is a pamphlet, found on Tempo, proclaiming the death sentence on Stensel Thiedeman, from Lithuania, who killed and robbed his landlady Maertje Leenders, in the town of Vlaardingen. His head was cut off, his body and limbs broken on the wheel and the head was put on a show on a stake. Thiedeman served in regiment Polentz, which was garronised in town.

dinsdag 22 juni 2010

Ekeren ~ J.W. Wijn






Dit boek is deel VIII, nummer 1 van Het Staatse Leger. Voor genealogen en historici is het een geweldige bron van informatie, ja zelfs het startpunt van informatie over het Staatse leger vanaf de Opstand tot en met de Spaanse Successie oorlog. Deel VIII is geschreven door de historicus Dr. Jan Willem Wijn en in dit deel vinden wij ook uitgebreide informatie over Ekeren.

In grote lijnen: na het succesvolle beleg van Bonn, gingen de geallieerden te rade hoe nu verder. Marlborough vatte een 'grand dessin' op inhoudende een aanval op Antwerpen. Wijn laat een beetje doorschemeren dat dit vooral voor de Engelsen voordelig zou zijn uit handelsoogpunt en dat een dergelijk plan, zo dicht bij de grens van de Republiek nu niet bepaald in goede aarde zou vallen. Maanden doet men er over om tot een plan te komen. Marlborough stelt zelfs voor dat Coehoorn Oostende aanvalt, maar daar voelt Coehoorn, die een vrij hoge post in Zeeuws-Vlaanderen had, helemaal niets voor. Coehoorn krijgt het wel voor elkaar dat hij troepen afsnoept van Obdam die langs de oostoever van de Schelde een positie bij Ekeren diende in te nemen.

Wijn meent wel dat het plan van Marlborough ondeugdelijk was: het was te doorzichtig en doordat de Frans/Spaanse lijnen korter waren konden zij sneller troepen samentrekken dan de geallieerden., wat dus ook gebeurde. Obdam die met tegenzin zijn orders uitvoerde en inderdaad bericht kreeg dat de Fransen er aan kwamen, met de belofte van Marlborough om versterkingen te sturen, kwam dus eigenlijk voor een onmogelijke opgave te staan, en de rest is bekend: Obdam vluchtte weg, deed zijn oranje sjerp af en vluchtte door de Franse linies en uiteindelijk slaagde Slangenburg er in door de Franse linies heen te breken. Wijn schat de Franse verliezen hoger dan de Staatsen.

Na afloop diende Obdam zich voor een commissie te verantwoorden en de verhouding tussen Coehoorn, Slangenburg en Marlborough verslechterde zienderogen. Over en weer werden er verwijten gemaakt, waarbij Marlborough onder meer Coehoorn verweet dat hij hij in Vlaanderen alleen wat deed om belasting te innen. De problemen werden pas opgelost na de dood van Coehoorn en het vertrek van Slangenburg, dit op verzoek van de Staten.



Bovenstaand kaartje laat zien wat de troepenbewegingen van de geallieerden waren.

~

The above red book is Volume VIII of 'The States' Army', the standard book for historians on the troops of the Dutch Republic up to the War of the Spanish Succession. Volume VIII was written by the late historian Dr Jan Willem Wijn and in part 1 the battle of Ekeren is described in detail.

Like Knoop, Wijn points to the inherent design fault in Marlboroughs plan, which was directed to Antwerp. He also hints that an attack on Antwerp would be in English interest tradewise, just like his rather daft plan to attack Oostende, which Coehoorn had to do with too few troops. Splitting up forces on a relatively short front, had the risk that the weakest section would get attacked and that was just what happened. Obdam, who reluctantly obeyed orders got trapped and his subordinate Slangenburg had to fight the troops out.

Indeed, Obdam was warned, but with Marlborough's promise to send troops (which never showed up) he couldn't do more than to hold his ground or retreat.

After the battle, both sides claimed victory, but Wijn states it was in fact a draw. On the other hand, the States' troops fought against superior numbers and managed to catch a gun and several French colours. Marlborough, Slangenburg and Coehoorn blamed each other for the failed attack which didn't help the allied cause a lot. The problem were solved by the removal of Slangenburg from command and the death of Coehoorn.

maandag 21 juni 2010

KNHG



De KNHG heeft een gedeelte van het archief van periodiek on-line gezet. Aldaar vond ik een recensie naar aanleiding van 300 jaar Glorious Revolution van Groenhuisen. (Link)

Uitermate bijzonder was dit, over het boek van Henri and Barbara van der Zee, William and Mary:

Maar tegenover deze tekorten staat, dat de Van der Zees geen hagiografie schreven, maar de lezer in staat stellen zichzelf een oordeel te vormen over Willem en Mary. Het feilloos gevoel voor het tekenende detail van het echtpaar blijkt daarbij een voordeel dat niet onderschat mag worden. Blijven de naamloze soldaten die Willems gewaagde invasie uitvoerden in de meeste beschrijvingen van de Glorious Revolution naar het woord van Brecht 'im Dunkel', de Van der Zees laten zien dat de arme sloebers, waaronder 200 zwarten uit Suriname, voor Willem III niet meer waren dan pionnen in het Europese spel. Tijdens de mars naar Londen, zo vertellen zij bijvoorbeeld, demonstreerde Willem de discipline in zijn leger door twee soldaten om een kleinigheid ter dood te brengen. ' He publicly hanged two soldiers for stealing a chicken, telling the others that they were paid well enough not to need to steal' .

~

The dutch Royal Historical Society has opened his archives of their periodical 'The Low Countries Historical Review' for some time now and I found an interesting review of Groenhuisen regarding literature on the 300 year anniversery of the The Glorious revolution. From Henri and Barbara van der Zee, William and Mary I have quoted a part stating that 200 negroes from Surinam took part in the invasion!

vrijdag 18 juni 2010

Ekeren ~ Knoop





Ich sah des Ruhmes heil'ge Kränze
Auf der gemeinen Stirn entweiht.

(Friedrich Schiller, Die Ideale)

De grootste Nederlander. 'Der grösste Feldherr aller Zeiten'. The greatest General.

Het zijn woorden, maar lege woorden die meer zeggen over degene die het zegt, dan over degene die het betreft. Met dergelijke veralgemeniseringen moet je sowieso oppassen.

Laten we de slag bij Ekeren op 30 juni 1703 eens als voorbeeld nemen. De Nederlandse wiki is werkelijk te droevig voor woorden, dus we schakelen even over naar de Engelse:

The Battle of Ekeren, June 30, 1703 was a battle of the War of the Spanish Succession. The French surrounded a Dutch force, which barely avoided complete destruction. This battle ended all hopes for a decisive allied victory in the Spanish Netherlands in 1703.

After taking Bonn on May 15, Marlborough now wanted to conquer Ostend, Antwerp, or force the French to an open battle. He ordered the Dutch General Coehoorn to march to Ostend and lay siege to it. Dutch general Van Sparre would march south west of Antwerp, Dutch General Obdam would march south from Bergen op Zoom, and Marlborough himself would march on Lier.

As in the year before, the United Provinces were not keen to engage the French in an open battle, nor to open the ports of Antwerp and Ostend to English commerce and thus to their competition with the Dutch. Therefore, Coehoorn did not besiege Ostend, but plundered the countryside between Ostend and Antwerp.

Obdam marched on June 28 from Bergen op Zoom to Antwerp, arriving the next day at Ekeren, seven kilometres from Antwerp.

Villeroi was not misled by Marlborough's diversionary manoeuver, and sent all his troops from Diest to Antwerp to protect it. Marlborough, hearing of this, tried to warn Obdam and ordered a withdrawal to Lillo, but Obdam reacted too slowly.

Early in the morning of June 30, French dragoons marched from Merksem and Ekeren in the direction of Kapellen to cut off the escape route near Hoevenen for the Dutch to return to Breda and Bergen-op-Zoom. The Marquis of Bedmar and his Spanish troops were positioned near Wilmarsdonk. This ensured that the Dutch forces were surrounded on all sides.

Soon Dutch reconnaissance discovered the French dragoons and Obdam immediately sent his cavalry to Hoevenen, but it was too late, the village was packed with French troops. An attempt to conquer neighboring Muisbroek also failed. Then the French attacked, and Obdam tried to take Oorderen, an attack which was briefly successful before the French retook the village.

The fighting went on for the entire day. By eight o'clock there was no more sign of Obdam, and Slangenburg decided to attempt an attack on Oorderen, this time by a surprise bayonet charge led by Friesheim. Friesheim sent his men wading through the water, appearing where the French had not expected them to. This action enabled the remaining Dutch troops to escape in the darkness towards the Netherlands.

The battle was a victory for the French, but Boufflers wasn't congratulated at all, he was blamed for letting the chance of a total victory slip through his fingers.

Obdam survived and escaped south in the afternoon with thirty horsemen, disguising themselves as Frenchmen. When he arrived in the Netherlands, he wrote a letter admitting the total destruction of his army. His behaviour was not forgiven by the Dutch military, and his military career was destroyed.

Slangenburg, for his part, was acclaimed as a Dutch hero. He was also furious at Marlborough for being outmanoeuvered by the French and not coming to their aid.

The Dutch lost 1,717 killed, 1,003 wounded, and 694 who were prisoners of war or were missing.
The French and Spaniards lost 1,750 men.



Het artikel vermeldt geen enkele relevante bron, maar ik denk dat dit artikel wel redelijk de stand van zaken weergeeft binnen de Engelstalige geschiedschrijving. Op de Engelse wiki pagina over de Spaanse Successieoorlog komt 1703 niet eens voor (het artikel zelf is zelfs gedegradeerd ofzo), maar de Nederlandse wiki meldt:

Voor de rest van 1703 had de hertog van Marlborough een groots plan ontworpen ('grand design') waarbij na verschillende schijnaanvallen Antwerpen veroverd zou moeten worden. De matige uitvoering van dit plan leidde tot de slag bij Ekeren tussen een Staats en een Bourbons leger dat voornamelijk uit Zuid-Nederlandse troepen bestond. Hoewel de Fransen deze slag tactisch beter aanpakten, leidde de grotere vuurkracht en discipline van de Nederlandse troepen ertoe dat deze onbeslist eindigde.

Ekeren is een dorpje wat ten noorden ligt van Antwerpen, bij de oostzijde van de rivier de Schelde. In 1703 vond er een veldslag plaats tussen Staatse troepen onder Obdam en de Fransen onder Boufflers en Bedmar.

Diverse schrijvers hebben over de slag geschreven en we beginnen vandaag met Knoop, in zijn artikel Eekeren (1703), verschenen in zijn Verzamelde Geschriften deel 1. Ekeren wordt ook wel Eekeren of Eckeren genoemd.

Knoop heeft op zijn zachtst gezegd, geen hoge pet op van Marlborough die hij ondermeer 'laag', 'verachtelijk', 'eerzuchtig', 'traag' en 'flauw' noemt. Het succes van Marlborough schrijft hij toe aan de uitstekende kwaliteit van zijn Nederlandse troepen en zijn kundige onderbevelhebbers.

In 1702 werden door de vijanden de stellingen betrokken, Keizersweert werd ingenomen door de geallieerden en het lukte de Nijmeegse Schutterij een aanval van de Fransen af te slaan. Marlborough trok met het gecombineerde leger naar het Zuiden en de Fransen betrokken stelling achter hun forten in Brabant.

Marlborough's rol als opperbevelhebber is overigens onduidelijk. Uit deze website van de Overijsselse archieven:

In 1701 was de Spaanse Successieoorlog uitgebroken, die zich voorlopig nog ver van onze landsgrenzen afspeelde. Maar in 1702 kwam de oorlog naderbij. Juist toen overleed tamelijk onverwacht de koning-stadhouder Willem III, waardoor de functie van Kapitein-Generaal, de als vanzelfsprekend aangewezen opperbevelhebber, kwam open te vallen.
Sedert de zomer van 1702 was als opperbevelhebber van de Engelse troepen benoemd John Churchill, eerste hertog van Marlborough; als keizerlijk veldheer trad prins Eugenius van Savoye op. In hoeverre Marlborough tevens opperbevelhebber van de Nederlandse troepen was, is de vraag. Het wekt de indruk, dat hij als zodanig optrad, wanneer de Engelse en de Nederlandse troepen gezamenlijk in actie kwamen, maar dat overigens de door de Staten-Generaal aangestelde veldmaarschalken of generaals slechts tegenover hem verantwoordelijk waren. Bij het leger werden bovendien Gedeputeerden te Velde aangewezen van wie de bevelhebbers in eerste instantie namens de Staten-Generaal orders konden ontvangen. De graaf van Athlone, die als bevelhebber van het Nederlandse contingent was benoemd, kwam voor het ontvangen dezer orders in de eerste plaats in aanmerking, maar ook van Marlborough werd verwacht, dat hij nauw contact met de Nederlandse Gedeputeerden te Velde zou onderhouden.


De situatie in 1703 zag er niet slecht uit voor de Verbondenen. Coehoorn (en niet Marlborough) veroverde Bonn in mei en Marlborough verenigde de troepen in de maanden mei en juni. Hoe nu verder. Volgens Knoop smeedde Marlborough het volgende plan: Coehoorn en Sparre (15.000 man) zouden vanuit het gefortificeerde Zeeuws-Vlaanderen aanvallen en Obdam (10.000 man) zou een aanval vanuit Brabant op Antwerpen ondernemen. Marlborough zelf zou proberen bij Diest de linies te doorbreken met zo'n 50.000 man.

Op 27 juni is het dan zo ver: Coehoorn rukt op vanuit Hulst en Obdam start zijn opmars. Marlborough doet echter helemaal niets. op de een of andere manier krijgen de Fransen hier wind van en zij rukken op vanuit Merxem, gaan de Brasschaatse heide op en bedreigen via Capelle de rug van Obdam. Obdam heeft weliswaar posten bij zijn kamp maar voert geen verkenningen uit.

Toch krijgt Obdam door dat de Fransen hem op de huid zitten en hij besluit terug te trekken op fort Lillo. Dit kost echter tijd en langzamerhand beginnen de Fransen Obdam in te sluiten en pogingen om uit te breken of te dekken mislukken. Tot overmaat van ramp kwamen er nog Spaanse troepen om de Fransen te versterken. De Staatsen verschansen zich rond Ekeren en Obdam, die tot die tijd een redelijke onberispelijke staat van dienst had gaat er vandoor en vlucht naar Breda.

Slangenburg nam het commando over en een fel gevecht begint: het lukt de ruiterij de Franse ruiterij en hun infanterie terug te slaan, maar de omsingeling blijft. Slangenburg besluit uit te breken via een dubbele aanval op Orderen. Deze aanval lukt: eerder veroverd geschut wordt 'hernomen' en men marcheert ongehinderd naar Lillo. Knoop schat dat beide partijen 'een paar duizend man verloren' . Knoop schat dat de Fransen tweemaal zo sterk waren als de Staatsen en hij concludeert dat Ekeren op zijn minst een ' glorievol wapenfeit' is.

Knoop suggereert dat door de wrok van Marlborough Slangenburg de dienst verliet, hij hoopt met zijn artikel de onrechtvaardigheid te herstellen en 'eere te geven aan wie eren toekomt'.

Alle betrokkenen hebben zich na de slag overigens in polemieken over elkaar uitgelaten, deze pamfletten zijn in de KB te vinden.

~~

In 1855 the great dutch military historian Willem Jan Knoop, wrote an article on the battle of Ekeren, a small village to the North of Antwerp, on the east side of the river Scheldt. Several dutch authors have written about this short battle, amongst them van Gelderen and Wijn, in his part of the series 'Het Staatsche Leger'.

The dutch wiki on the battle is crap. No, not crap, it's terrible crap. The English wiki has some more facts, but it depends on the author whether or not you believe in it. Chandler calls Marlborough ' The greatest British general' and let's examine this claim using the battle of Ekeren. I must point out that claims like 'the greatest ... of all times' give me the association and impression of a bad advertising campaign, selling an inferior product. (Like Keitel calling Adolf Hitler Grofaz, or 'greatest warlord of all times').

Knoop detests Marlborough: I will spare you his pejoratives, but 'low' is one of the nicest words he uses, and maybe this can colour is view on the man. A summary of Knoop's article, using some of the wiki article:

According to Knoop Marlboroufh devised a plan to attack the French from three sides: Coehoorn from fortified Zeeland (15.000 men), Obdam from Brabant and Marlborough with 50.000 men on Diest.
Obdam marched on June 28 from Bergen op Zoom to Antwerp, arriving the next day at Ekeren, seven kilometres from Antwerp.

Villeroi was not misled by Marlborough's diversionary manoeuver, and sent all his troops from Diest to Antwerp to protect it.

Early in the morning of June 30, French dragoons marched from Merksem and Ekeren in the direction of Kapellen to cut off the escape route near Hoevenen for the Dutch to return to Breda and Bergen-op-Zoom. The Marquis of Bedmar and his Spanish troops were positioned near Wilmarsdonk. This ensured that the Dutch forces were surrounded on all sides.

Soon Dutch reconnaissance discovered the French dragoons and Obdam immediately sent his cavalry to Hoevenen, but it was too late, the village was packed with French troops. An attempt to conquer neighboring Muisbroek also failed. Then the French attacked, and Obdam tried to take Oorderen, an attack which was briefly successful before the French retook the village.

The fighting went on for the entire day. By eight o'clock there was no more sign of Obdam, and Slangenburg decided to attempt an attack on Oorderen, this time by a surprise bayonet charge led by Friesheim. Friesheim sent his men wading through the water, appearing where the French had not expected them to. This action enabled the remaining Dutch troops to escape in the darkness towards the Netherlands.

Knoop estimates that both sides suffered several thousand men losses, but he estimates the French/Spanish side at double the States' troops.

I have left out several parts of the wiki, like Marlborough besieging Bonn, which Coehoorn did, and the role of Marlborough as a supreme commander, which he was NOT, given the complex political state of the Dutch Republic. The role of the deputies in the field and the reluctant attitude of the Dutch is an outright lie. Also I haven't found any proof that Obdam was warned by Marlborough about the arrival of the French troops.

Obdam, the commander in the field fled indeed, but not disguised as a frenchman but without Dutch markings. Also no remarks on the excellent behaviour of the dutch troops. Slangenburg left dutch service later because he couldn't stand Marlborough anymore.

After the battle the dutch participants engaged in a furious pamphlet debate, some of them are in the Royal Library, and are a good read.

Finally, if the plan was devised by Marlborough, Ekeren is HIS fault indeed. The idea to split forces on such a short front, where the enemy outguessed him, is an inexcusable error indeed.

Fibula & Bourtange





Ter linkerzijde een museumgids uit Bourtange en rechts een Fibula over de vloot van de 17e eeuw. De Fibula is weer een fraai uitgevoerd boekje door historicus Diekerhoff met veel informatie over het beklemmende en gevaarlijke zeewezen. Over mariniers op p. 63 de opmerking dat zij in blauw waren gekleed. Helaas geen bronvermelding hier over.

~~

On the left a museumguide of Bourtange, which is not that bad at all. On the right a Fibula by historian Diekerhoff about the dangerous daily life on the 17th century fleet. Again, a very thorough book with fleet lists, nice pictures and drawings and a well written text. Noteworthy: on p. 63 marines are described as dressed in bluse after 1670, but no source is mentioned.

Graft & Chandler & Marlborough





Om de vrijdag mee te beginnen, een deel uit een interview dat Chandler had met de Napoleonic Wargame Club:

DC: I find the Marlburian period is the most satisfactory challenge as a writer of military history. Of course I have written more on the Napoleonic era - and I love it very dearly - but there is something very special about 'Milord Duke'. It is a difficult period to work because there is a shortage of documents, but makes it more of a challenge. In that respect I was most pleased to have discovered most of the documents of Private Sentinel John Marshall Deane of the 1st Guards. (S.A.H.R., Special Publication No.12, 1984). [Society for Army Historical Research - Rob] That was exciting. I also felt one of the same type of John Wilson, 15th Foot, who calls himself an '...Old Flanderkin Serjeant' (soon to be published in the 'Military Miscellany II' of the A.R.S.'). Indeed, there are many problem of this period - including a bad habit of certain previous writers regarding their reliability, originality or plagiarism. However, I love this era.

There are other reasons than far purely academic interests. Marlborough was the greatest British soldier of all time. The nation had only become a 'great power' in Europe - and then in the World. For 250 years, therefore - for better or for worse - he had created the greatest empire of the modern age. This clearly fascinates me, and I am an Englishman too! All being well, next year should see a new book of mine being published by Spellmount. I have been seriously ill for six years, which has effectively stopped my writing 'production'. Little by little I have slowly improved in my mental capabilities and my thanks go to many kind people have helped me recover. Christopher L. Scott has kindly helped me with the rubrics, spellings and syntax in my new volume, or rather a selection. It will be about the periods of King William III and John Churchill, Earl and then first Duke of Marlborough, mainly from 1697 to 1704 inclusive. It will be called: 'Blenheim Preparations'. However, I have not been wholly idle since 1995. I have been encouraging various publishers, and as a result I have persuaded them to re-publish no less than 14 of my earlier volumes. Naturally, I was not over-interested in re-prints, and only for truly 'new' work; but I was partially wrong. One friend has taught me the realities of [a] lasting book, 'Almost anyone can publish a sound book or two,' he told me; 'however, it is more important to be re-published!' He was right, too.

RH: I understand that you are a big fan of Marlborough and of Napoleon. Could you use three adjectives for each man that would best summarize their character?

DC: Marlborough: 'INNOVATIVE' - 'FLAMBOYANT' - 'HENPECKED', thus 'The Twin Captains' (including with Prince Savoy of Savoy); and 'Creator of the Second British Empire'.

Napoleon: 'BELOVED' - 'STARTLED' - 'INSPIRED', thus 'A great, bad man.' (as Lord Clarendon's description of Oliver Cromwell); and who ultimately failed (how brilliant his later propaganda).

Link!


Werkelijk ongelofelijk dat die man hier mee weg komt. Het doet me vooral denken aan de reclame 'Wij van WC-eend, adviseren WC-eend'.

Het voordeel van een klein land is toch wel een aangeboren relativeringsvermogen en van mijn land in het bijzonder, het openstaan voor vreemde invloeden. Is dit nu typisch iets engels ofzo?

Hoe moet het dan wel: nou, het moet zoals van Deursen (Hoogleraar bij de VU) het doet over het Noord-Hollandse dorpje Graft. Met ongelooflijk veel (archief)onderzoek is het hem goed gelukt een beeld neer te zetten van een eind 17e eeuws dorp in de Hollandse polder. De enige kritiek dien op hem is gegeven, is dat hij zijn eigen geloof een beetje teveel liet doorschemeren in zijn sympathieën.

~

Honestly, I just can't understand how Chandler (English, writing using English sources, by a biased family member) gets away with this. Even in his own time Marlborough was not without criticism (like Jonathan Swift, who hated the Dutch) but this limitless adoration and the resulting biased histography is below any academic standard.


Thankfully, the work by VU University Amsterdam Professor van Deursen shows how real research is done.

A review:

Een dorp in de polder is an exceptional book which shows a community typical of many other villages in the Netherlands during the famous Golden Age.
Excerpt

The people of Graft populating the pages of this book were seventeenth-century folk. What they thought and believed, what they ate and drank, what they hated and loved, what they owned and lacked was all enshrined in the communal experience of their age, and of their age alone? Graft was a fairly prosperous village whose inhabitants lived largely from the sea. More of them were poor than rich, but the majority fell between these two extremes. Almost everybody owned a small boat, almost nobody a coach-and-four. The village boasted half a dozen churches of three different denominations, and on Sundays all of them were packed. A great many people learned to read, but very few used reading as a gateway to higher education.




donderdag 17 juni 2010

Aardenburg II







In de KB onder Knuttel 10053 t/m 10057 zijn een aantal teksten te vinden over de berenning van Aardenburg en dit is er een van. Weet u het nog? Het arme stadje werd aangevallen door zo'n 1000 Fransen die met onverwachte tegenstand te maken kregen.
Zou wel leuk zijn als er ook een franse bron voor was: Aardenburg ligt in Zeeuws-Vlaanderen en om er te komen moesten de Fransen door Spaans gebied, ook al niet zo'n goede zet.



~

One of the pamphlets in the Royal Library on Aardenburg, the small town in Zeeuws-Vlaanderen (basically the left bank of the Scheldt river, and a part of Flanders occupied by the States) that managed to withstand an attack of the French. It's still a bit of a mystery what the French were doing here and even if there were French there after all! A corraboration with French sources would be nice of course.

woensdag 16 juni 2010

Oud-Holland






De periodiek 'Oud Holland' is een kwartaalblad dat sinds 1883 wordt uitgegeven over kunst en cultuur in Nederland. Vooral de eerste jaargangen, tot zo de jaren '20 van de twintigste eeuw hadden nog een meer historisch karakter en zo vond ik een artikel over ene Erskine. Deze jongeman met zijn Schotse achternaam, was een Zweeds/Duitse jonker uit Pommeren die een tijdje in Staatse dienst trad als militair en onder meer het beleg van Bonn meemaakte en later in Zweedse dienst ging.

Zijn wetenswaardigheden zette hij in een dagboek dat aangeschaft werd door de KB en ontsloten werd door Eduard van Biema in Oud-Holland, deel 1, 1917. Het dagboek loopt to 1678. Hij schrijft in een leuke mengelmoes van Duits en Nederlands en als je een copie er van wilt, mail me dan even. Later vinden we Erskine terug als commandant van een regiment Zweden in 1689 is Staatse dienst. Hij sneuvelde bij Fleurus, waar zijn regiment enorme verliezen leed.

Belaubre en de Wilde hebben in hun 'Les Triomphes de Louis XIV' al wat lijnen uitgezet over dit regiment en hun uniformering. Zij deden dit aan de hand van resoluties van de Raad van State en uitvoerbescheiden van stoffen. (Op zo ongeveer alles in de Nederlanden werd belasting geheven, dus ook over de uitvoer van strategische waren als laken, baai, carsaai waarvan uniformen konden worden gemaakt). Alleen zij geven het jaar 1695 aan, terwijl van Biema 15 februari 1690 aangeeft, wat mogelijkerwijs inhoudt dat hun blauw/rode uniform tijdens Fleurus werd gedragen.




The quarterly magazine 'Oud-Holland', is according to their present publisher Brill, the oldest still published art magazine, first published in 1883. The first decades also had interesting articles on history, and one of the articles by Eduard van Biema, deals with a diary of a certain Erskine, up to the year 1678.

Erskine probably descended from a noble Scots family, but was born in Pommerania, a part of Germany, then ruled by the Swedes. His upbringing was military, and in 1672 after some years of study, he joined the States' Army, initially as a volonteer, as a subaltern officer. He travels all the Provinces of the Low Countries, fights the French on river boats, is lucky enough to miss Seneffe, meets family and friends and in 1678 goes back to Pommerania and joins the Swedish Army. His diary is written in high-german, with a lot of dutch and some french words, and is quite readable. If you want a copy, do send me a mail, it's a 12 MB searchable pdf file.

Erskine later joins the State's Army again, with a Swedish Regiment, who got a terrible beating at Fleurus 1690, where Erskine dies in battle.

Belaubre and de Wilde have found some info on the regiment and this is matched by Eduard van Biema, but he gives uniform info dating back to 1690, while Belaubre gives the same info (blue uniform, red cuffs, grey coats) but the year 1695!





maandag 14 juni 2010

Sardan ~ Russian (actually French..) Spy & I





In 1674 werd er een snood plan gesmeed: ene Sardan verbond zich met Willem III om een opstand te organiseren in het zuiden van Frankrijk. Helaas liepen al deze plannen op niets uit en Sardan vluchtte uiteindelijk naar Amsterdam, op de hielen gezeten door Louvois. Ik vond een en ander in het Nederlands hier. Zoek naar het artikel van Kramer.

(Russian Spy and I)
~

In the year 1674 a cunning plan was devised between William III and a French nobleman called Sardan: Sardan promised to cause an uprising against Louis XIV in the Languedoc and William promised to support him. Unfortunatly, the plan leaked to a french spy (a courtier of William!) who passed it on to Louvois, who again hunted him down to Amsterdam.

More, in dutch, here, in the article of Kramer.

zondag 13 juni 2010

Geschiedenistijdschriften ~ various history magazines





Tja, ik maar denken dat geschiedenis niet leeft. En dat is dus niet zo, getuige deze lijst aan tijdschriften op de website Historien. Voor elk wat wils, van populair wetenschappelijk (zoals Mussolini van het tijdschrift Historia) tot saai wetenschappelijk en specialistisch en deze lijst is niet eens compleet en Vlaanderen komt er ook wel erg bekaaid van af.

Spiegel Historiael, - nu het Geschiedenis Magazine - is toch wel mijn favoriet, naast het niet genoemde Mars et Historia en het Jaarboek van het Legermuseum Armentaria.

Overigens: binnenkort in dit theater, een artikel over Ekeren 1703 (dank aan de KMA en Museum de Vleeshallen in Antwerpen), Mariniersvaandels 1666 en 1672, Seneffe en als er nog tijd over is, wat archiefonderzoek na de voorbereidingen daar voor.




Well, I used to think that history isn't that popular here, but I found a staggering list of history magazines here, and this list isn't even complete, as it is devoted to general history (no mention of let's say legal history or military history) and limited to publications from the Netherlands (so no mention of 'Ons Erfdeel', for instance).

Still, very good to start with and it pointed me to the Geschiedenis Magazine, a sequel of the longs standing magazine 'Spiegel Historiael', (Spiegel means mirror, and refers to a 14th century history book of van Maerlant, who translated it from french into middle-dutch) in which I found several nice references, pictures and book reports, which I shall post in the near future.

I am also working on an article on Ekeren 1703 - thanks to the library of the Royal Army Academy- with some new pictures for which I want to thank the Vleeshallen museum in Antwerp.

On top of that, some more articles on marine flags are in the making and someone in Friesland is working on some flags as well. In the fall of this year the local archives will give a course in paleography, which will hopefully enable me to do some digging in the bills of the Province of Groningen. In due time of course..

zaterdag 12 juni 2010

Archieven ~ To the archives





Een Fibula over heraldiek, een erg basic boekje overigens, en de latere versie van een Fibula (dit is de vierde druk) over de archieven in Nederland, met zelfs het telefoonnummer van de Directeur Opleidingen! Bevat leuke foto's maar is wel als gedateerd , het boekje is uit 1985. Deze boekjes koop ik de laatste tijd via www.boekwinkeltjes.nl en dat gaat eigenlijk wel goed. Het ging één keer mis toen ik voor iets moest betalen wat er niet eens was (Boeknaboek in Rotterdam) en ik moet nog wat horen van iemand uit Amsterdam. Erg leuk was het contact met Victory in Alkmaar.

~

Two Fibula booklets again, one on heraldry (very basic) and one on archives in the Netherlands, which even has the direct phone number of the Head of the Archives, for those interested in a job as 'Rijksarchivaris'. The book is from 1985, so very dated as most archives are centralised and there's a lot of digital stuff around.

woensdag 9 juni 2010

William Temple





De nederlandse versie in boekvorm, met inleiding van Roorda. De oorspronkelijke versie is hier te bekijken.



I bought the book because Roorda wrote an introduction to it, but you can read mr Temple's writings on the dutch republic for free here.

zondag 6 juni 2010

6 juni/e 1672 Solebay





Op 6 (sommigen zeggen 7) juni 1672 kwam het tot een treffen tussen de Nederlandse vloot onder de Ruyter en de Engelse vloot, vlak voor de Engelse kust bij Solebay. Hoewel de Staatsen meer schepen verloren, was het toch een Staatse overwinning en was een Engelse invasie nu uitgesloten.

Wiki!


~

On the sixth (some say the seventh) of June in the year of the Lord 1672, a Dutch and English fleet clashed near the English coast at Solebay. Despite losing more ships, the dutch managed to sink a great number of English capital ships, which resulted in a dutch victory and ending the threat of an English/French invasion.



Wiki!

zaterdag 5 juni 2010

Fibula ~ Lodewijk de XIV ~ Louis XIV







De schrijver dezes geeft zich gedeeltelijk bloot, wijl genietend van het zomerse weer, met twee boeken van Van Dishoeck. Het boek over Lodewijk de Veertiende is een vertaald boek van W.K. Ritchie, in de Fibula Orientatieserie, een serie die is gericht op de lagere klassen van het middelbaar onderwijs. In het VK uitgegeven in de serie ' Then and There'. Het is niet een erg gelukt boek: de vertaling van het Engelse 'you' in 'jij' werkt niet altijd, en het boek is te Engels gericht. Het boek is daarentegen wel goed gedrukt en ingebonden.

Fibula boeken werden tot in de jaren 1970 door Van Dishoeck uitgegeven. De boekjes die ik de laatste maanden heb laten zien komen uit drie series: de 'Fibula reeks', de 'Fibula Junior Reeks', en de Fibula Orientatiereeks.

Het linker boek op de foto komt uit de Fibula Reeks en gaat over de Hoekse en Kabeljauwse twisten, een factie oorlog die de Nederlanden tot de 15e eeuw teisterden.

Van die serie zijn 50 boekjes uitgegeven, allen van zeer hoog niveau. De boeken gaan allemaal uit van een zekere voorkennis die nu niet meer op school wordt geleerd, ze zijn goed uitgevoerd (dus vallen niet uit elkaar na enig leeswerk) en de illustraties zijn goed afgedrukt. In verband met de kosten is alleen de voorplaat in kleur.

Ik heb een lijst gemaakt met de mij bekende titels, ik mis alleen nog de namen van de delen 41 en 44.

Fibulareeks

1 Middeleeuws wapentuig
2 Brittenburg
3 Nederlandse vestigingen
4 Doolhof of museum?
5 De Gilden, theorie en praktijk.
6 De Middeleeuwse stad
7 Duizend jaar toneel , Ben Albach , 1965
8 Amsterdam en Rotterdam
9 Middeleeuwse kastelen
10 Geschiedenis van belastingen
11 Ridderschap ideaal en werkelijkheid
12 Nederland en de Verlichting Klompmaker, Dr. H.
13 Handel in de Gouden Eeuw,
14 Afbraak of restauratie. Monumentenzorg in Nederland
15 De Nederlandse Hanzesteden
16 Vuurwapens van 1840 tot heden, Lenselink
17 Hoekse en Kabeljauwse twisten
18 Concentratiekampen
19 Stapvoets voorwaarts, Brugmans, prof. dr. I.J.
20 Floris V
21 Gids voor de Nederlandse archieven
22 De Franken in Nederland
23 Heksenvervolging, Toussaint Raven, drs. J.E.
24 Kaarten en kaarttekenaars
25 Geloof en geweten in de 17e eeuw
26 Heraldiek
27 Het Nederlandse aandeel in de slavenhandel, Dantzig, A. van
28 Willibrord en Bonifatius
29 Nederland rond 1900
30 De prins voor Amsterdam (1650)
31 Nederland in de Bronstijd
32 Lokale en regionale geschiedenis
33 Oorlogsvloot in de 17e eeuw
34 Kinderarbeid in de 19e eeuw
35 Munten in muntvondsten
36 Nederlandse expansie in Latijns-Amerika
37 Nederland voor de storm - politiek en literatuur in de jaren dertig, van Galen Last
38 Ketterse sekten in de Middeleeuwen
39 De oorlog van 1672, Fruin
40 De pen in de aanslag ( 1848)
41
42 De geschiedenis van het postvervoer
43 Het leger in de 17e eeuw
44
45 Vereniging en revolutie. De Nederlanden 1814-1830, Vermeesch
46 Erasmus Nauwelaerts, Prof. Dr. M.A., 1966
47 Stad en platteland in de middeleeuwen, Nicholas, prof. dr. David
48 Moderne devotie
49 Archeologie en monument
50 Een Revolutie Die Voorbij Ging, Domela Nieuwenhuis En Het Palingoproer



~~~


Yours truly revealing himself holding two books from two different Fibula Book Ranges. The book on the right is a translated book by W.K. Ritchie on Louis XIV, in the UK published in the ' Then and There Series'. Not bad, basic secondary school I guess, but the translation in dutch doesn't work on some parts and the book is 'too English' to be really useful for dutch teachings. The fact that Marlborough took part in the siege of Maastricht is only relevant if one mentions the war against the republic in the first place. Nice artwork and printwork though.

Fibula was (?) a brand by the dutch publishing company 'van Dishoeck'. From the looks of it the history books were printed up to the 1970's but there were three series. A general Fibula, in cooperation with the late Dutch Youth Society for the Study of History (even in dutch it sounds rather corny), a Fibula Orientation serie and a Fibula Junior serie.

The general Fibula started in 1964 with a book on medieval weapons, and as far as I can trace now, 50 books were printed. I found the title of most of them in the list above in the dutch section, missing only volumes 41 and 44. Again, these books are really good: they are often written by notable historians and despite being written for a younger audience, while that audience - with a decent general knowledge in general and a decent knowledge of national history in particular - for that age group was present in 1960's but not at this present day- these booklets are plain thorough history books.

The books are well printed, and black & white illustrated, except for the front page, and are still available second hand.

vrijdag 4 juni 2010

Tercios





Vers van de pers, het nieuwe boek van Pierre Picouet, over de Spaanse Tercio's. Het boek wordt uitgegeven door LRT editions en komt in augustus van dit jaar uit.



An update from Stephane Thion's blog, a new release on the Spanish Tercio's. Get ii in august this year from LRT Editions.

donderdag 3 juni 2010

Fibula ~ Nederlandse Vestingen ~ Dutch Fortresses





Erg goed boek, verrassend compleet, maar helaas in zwart/wit. Goedkoop tweedehands te verkrijgen.


~

Another great Fibula book, this time on fortresses in the Netherlands and some in Flanders. Surprisingly, it's a very complete book, but the pics and drawings are b/w. These books cab be bought at giveaway prices at sites like Marktplaats (sort of eBay but free) or www.boekwinkeltjes.nl (like Marktplaats but just for books).

woensdag 2 juni 2010

Fibula ~ De Ruyter





In de Fibula Junior serie verscheen in 1971 dit boekje, met een omslag van Hans Kresse. Uitermate treurig was het wel dat niemand bij van Dishoeck mij kon vertellen hoeveel boeken er in deze serie (en zijn uitgebracht in de andere historische series) want dit is alweer een erg goed boek. Schulten is een kundig historicus en hoewel het boek voor een wat jeugdiger publiek is geschreven is het niveau te vergelijken met een gemiddelde Osprey. Goed uitgevoerd ook.



A booklet in the Fibula Junior series, written by dutch historian Schulten. Again, a well researched book, this time written for a younger audience but it can be compared to an average Osprey. Info on daily life, equipment with nice illustrations.